Gaur egungo osasun-, gizarte- eta ekonomia-krisiaren aurrean, inor baztertuko ez dela bermatu behar da.
COVID-19 krisi-egoerak eragin handia du gizartean nahiz ekonomian, bereziki talde ahulenetan, baita bizi diren hirian bizi direla frogatu ezin dutenen eta, beraz, erroldatu ezin diren pertsonengan ere. Egoera hori gertatzen da etxerik ez dutelako, etxegabetasun egoeran daudenak, esaterako, edo hori ziurtatzen duen dokumentaziorik ez dutelako, udal gehienetan erroldatu ahal izateko eskatzen den dokumentazio guztia aurkeztu ezin dutelako.
Errolda oinarrizko eskubideak eskuratzeko bidea da, hala nola osasuna, hezkuntza edo gizarte laguntzak eskuratzeko bidea; toki administrazioek beren bizilagun guztiei eman behar dizkieten oinarrizko eskubideak. Errolda ezinbesteko baldintza da etorkinen rolak arautzeko ere.
Bizilekurik ez duten pertsonak erroldatzea legezko betebeharra da, haiek hala eskatzen dutenean. Udaleko Gizarte Zerbitzuek horren berri eman beharko dute, kasua aztertu ondoren, erroldako helbidea zehazteko. Hori Estatuko legeek ezartzen dute, udalerrietako erroldatzearen inguruan:
– Toki-araubidearen oinarriak arautzen dituen apirilaren 2ko 7/1985 Legeak, 15., 16. eta 17. artikuluetan, lurraldean bizi den pertsona orok ohiko bizilekua duen udalerriko erroldan izena emateko betebeharra ezartzen du. Halaber, udal errolda kudeatu, mantendu eta zaintzeko ardura Udalari dagokiola dio.
-1690/1986 Errege Dekretua, uztailaren 11koa, Toki Erakundeen Biztanleriari eta Lurralde Mugaketari buruzko Araudia onartzen duena, 54.3. Udalerrian bizi eta bizilekurik ez duten pertsonak udal-erroldan inskribatzeari buruzkoa da. Gizarte-zerbitzuei horren berri eman ondoren baino ezin izango da erroldatzerik egin.
Beraz, Udalak udalerrian bizi diren pertsona guztiak inskribatu behar ditu, eta helbide finkorik ez duenari ere hartu behar dio izena. Toki-erakundea da errolda udalerriko errealitatera egokitzeko azken arduraduna eta, beraz, egoiliar guztien kopurua eta oinarrizko ezaugarriak modu fidagarrian jasotzeko ardura duena.
-Azkenik, Idazkariordetzaren 2015eko martxoaren 16ko ebazpenak, Estatistika Institutu Nazionalaren Lehendakaritzak eta Autonomia Erkidegoekin eta Toki Erakundeekin Eskumenak Koordinatzeko Zuzendaritza Nagusiak, udal-erroldaren kudeaketari buruzko jarraibide teknikoei buruzkoak, 3.3 atalean, bizilekurik gabeko pertsonen erroldatzea eta erroldatze-kasu bereziak arautzen ditu.
Ebazpen horren arabera, bizileku gisa onartu behar zaio bizilagunak benetan bizi diren edozein helbide, eta “fikziozko helbide” batera jo ahal izatea eta joan behar izatea, etxerik ez duten pertsona horiek udalerrian bizi ohi direnean eta dagozkien Gizarte Zerbitzuen ezagunak direnean. Kasu horretan, erroldatze-helbidea gizarte-zerbitzuek adierazitakoa izango da. Zentro publikoarena bera izan daiteke, etxerik gabeko pertsonei laguntzeko baliabide bat, eta baita etxerik gabeko pertsonek gaua igarotzeko erabiltzen duten leku geografikoa ere.
Gainera, araudi honetan esaten da errolda-inskripzioa eta etxebizitzaren titulartasuna erabat independenteak direla, horien egoera fisikoari, higieniko-sanitarioari edo bestelako gorabeherei buruzko eztabaida juridiko-pribatuekiko; beraz, etxebizitza baliodun gisa ager daitezke eta agertu behar dute Erroldan infraetxebizitzak eta inolako aterperik ez izatea ere.
Horregatik guztiagatik, eta gaur egungo osasun, gizarte eta ekonomia krisiaren aurrean, Nafarroako udalerriek, orain inoiz baino gehiago, beren eginbeharra bete behar dute, eta erroldatze aktiboko politikak bultzatu, bizilagun bakar batek ere bazterketa-egoeran jarrai ez dezan.
Beraz:
- ……………………………………………………………………………………………………..(e)ko Udalak konpromisoa hartzen du indarrean dagoen araudia betetzeko, bere udalerrian bizi diren eta Udaleko Gizarte zerbitzuek artatzen dituzten pertsona guztien erroldatzea errazteko, beren bizi proiektua behar bezala garatu ahal izan dezaten.
- …………………………………………………………………………….(e)ko Udalak erroldatze-politika aktiboak sustatuko ditu, udaleko gizarte-zerbitzuek eta tokiko gizarte-erakundeek elkarrekin lan eginda, udalerrian bizi diren pertsona guztien errolda erraztuko duen jarduera-protokoloa ezartzeko, nahiz eta erroldatzeko Udalak eskatzen duen dokumentazio arruntaren jabe ez izan.